بسیاری از مشکلات زیست محیطی مانند: گرم شدن زمین، گازهای گلخانهای، تخریب جنگلها، سیلابها، خشکسالیها، گرد و غبارها، آلودگیهای آب و خاک، تخریب زیستگاههای زیستی و از بین رفتن گونههای جانوری و گیاهی ناشی از عملکرد انسان در تولید آلایندهها، مواد شیمیایی غیر قابل تجزیه، زباله های خطرناک، جنگ، بهرهبرداری بیرویه از منابع طبیعی و…. میباشد.
این در حالی است که همه ساکنین روی کره زمین به محیط زیست سالم برای ادامه حیات خود نیاز دارند و باید در حفظ آن کوشا باشند. بنابراین از سوی سازمان ملل روز جهانی محیط زیست در پنجم ماه ژوئن هر سال برابر با 15 خرداد ماه با هدف افزایش آگاهی مردم و تحریک دولت مردان برای محافظت از محیط زیست انتخاب شده است.
تاریخچه روز جهانی محیط زیست
با توجه به این که انسان مهم ترین عامل تولید کننده آلایندهها، مواد شیمیایی غیر قابل تجزیه و تخریب محیط زیست به شمار میآید. در سال 1972 میلادی برای اولین بار سازمان ملل متحد با هدف جلب توجه عمومی به مسائل آلوده کننده محیط زیست، کنفرانسی با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد.
این رویداد تاریخی به عبارتی نقطه عطفی در مشارکت جهانی در خصوص رسیدگی به مسائل زیست محیطی ، ارتقاء محیط زیست انسانی و توسعه سیاست بین المللی محیط زیست بود.
هم زمان با برپایی این کنفراس مجمع عمومی سازمان ملل، قطعنامه تشکیل برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد را تصویب کرد. که بعد از آن 5 ژوئن هر سال به عنوان روز جهانی محیط زیست نامگذاری شد.
میزبانی روز جهانی محیط زیست
بیش از 100 کشور در سراسر جهان در فعالیتهای روز جهانی محیط زیست شرکت میکنند. از سال 1987 با هدف مشارکت کشورهای مختلف برای میزبانی در این روز، ایده چرخشی بودن و انتخاب کشورهای مختلف به عنوان میزبان روزجهانی محیط زیست برای برگزاری مراسم رسمی تصویب و اجراء شده است.
در این مراسم چالشها و مسائل جدی زیست محیطی آن سال مورد بررسی قرار گرفته، تا راهکارهایی جهت بهبود ارائه شود.
مراسم و برنامه های روز جهانی محیط زیست
از مراسم و برنامههای روز جهانی محیط زیست می توان به موارد زیر اشاره کرد :
*- انتخاب یکی از مسائل جدی تهدید کننده محیط زیست به عنوان شعار روز جهانی محیط زیست
*- برگزاری گردهماییها با هدف افزایش آگاهی عمومی در خصوص شرایط فعلی محیط زیست و مسائل تهدید کننده کره زمین
*- افزایش آگاهی عمومی در خصوص صنایع آلوده کننده محیط زیست
*- برپایی راهپیماییهای خیابانی، همایشهای دوچرخه سواری
*- برگزاری مسابقات نقاشی، پوستر، شعر و مقاله نویسی با موضوع محیط زیست
*- اجرای برنامههایی جهت آموزش کودکان به حفظ و دفاع از محیط زیست
*- تشویق به کاشت درخت و پاکسازی
*- برگزاری حراجهایی به نفع پروژههای زیست محیطی و تلاش برای جذب حمایتهای مالی برای فعالیتهای زیست محیطی
*- بازیافت و آموزش تبدیل زبالهها به چیزهایی که قابلیت استفاده مجدد دارند
*- تشویق مردم به استفاده از وسایل قدیمی، تغییر عادات مصرف و کاهش مصرف گرایی در جهان
*- محکوم کردن استفاده بیرویه از ظروف یک بار مصرف و رها کردن آنها در طبیعت
*- ایجاد گروههای زیست محیطی برای پاک کردن محیطهای محلی از زبالهها
*- تشویق دانش آموزان، دانشجویان،کارمندان به صرفه جویی و جلوگیری از اسراف کاغذ
*- توقف انتشار نسخههای کاغذی و تبادل اطلاعات و انجام تبلیغات به صورت دیجیتال به جای استفاده از کاغذ
اهداف روز جهانی محیط زیست
از جمله اهداف مهم روز جهانی محیط زیست میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
*- تبدیل شدن هر انسان به عنوان یک فعال محیط زیستی برای حفظ محیط زیست و توسعه پایدار
*- ارتقاء آگاهی عمومی و نقش اساسی و محوری جوامع در سلامت محیط زیست
*- مشارکت همه مردم جهان در حفظ محیط زیست برای ادامه حیات ایمن در زمین
*- ترویج مشارکت جهانی در حفظ منابع طبیعی با شعار داشتن محیطی سالم برای زیست و آینده مطمئن زمین حق تمامی انسانها در سراسر کره زمین است
* – محکوم کردن صنایع آلوده کننده محیط زیست جهت جلوگیری از تخریب بیشتر زمین و جبران خسارات وارده به محیط زیست
تاثیر تولید و مصرف بی رویه کاغذ در تخریب محیط زیست
جا دارد در روز جهانی محیط زیست به تاثیر تولید و مصرف کاغذ در تخریب محیط زیست به خصوص مصرف بیرویه کاغذ در کشور خودمان که باعث نابودی جنگلها و آلودگیهای زیست محیطی شده اشاره کنیم.
بیش از 40 درصد از چوبهای جهان در تولید کاغذ استفاده میشود و کاغذهای باطله 40 درصد از زبالهها را تشکیل میدهد. علاوه بر این فرایند تولید کاغذ باعث انتشار آلایندههایی مانند دی اکسید کربن، دی اکسید گوگرد و دیاکسید نیتروژن در هوا و در نهایت افزایش گازهای گلخانهای و بارانهای اسیدی میشود.
بنابراین مصرف بیرویه کاغذ عاملی مهم برای تخریب جنگلها، آلودگی هوا، فرسایش خاک و تخریب محیط زیست به شمار میآید.
با توجه به این که مصرف کاغذ در ایران 22 تا 25 کیلوگرم به ازای هر نفر است، این مصرف بیرویه کاغذ در کشور ما علاوه بر این که نقش مهمی در قطع میلیون ها درخت در هر سال، تخریب جنگلها، فرسایش خاک و تخریب محیط زیست مان دارد، باعث واردات کاغذ برای تامین بخشی از نیازهای مصرفی و خروج ارز نیز شده است.
بنابراین هرکدام از ما به عنوان یک فعال محیط زیستی میتوانیم، ضمن آشنایی با راهکارهای صرفهجویی در مصرف کاغذ به طور مستقیم در نجات درختان، حفاظت از جنگلها و منابع طبیعی برای داشتن محیطی سالم برای زیست خود و آیندگانمان نقش مهمی ایفاء کنیم.
راهکارهایی مفید جهت صرفهجویی در مصرف کاغذ
*- جدا کردن کاغذها و کتابهای باطله از سایر زباله ها
*- انتقال کتابهای دست دوم و باطله به مراکز بازیافت
*- ارائه کتابهای مطالعه شده به کتابخانهها جهت استفاده سایرین
*- خواندن نسخه الکترونیکی کتابها و نشریات
*- درج تبلیغات در اینترنت و استفاده از کاتالوگهای دیجیتالی
در آخر
داشتن محیط زیست سالم برای زندگی، حق تمام انسانها و آیندگان است. روز جهانی محیط زیست فرصتی ارزنده برای ارتقاء آگاهی عمومی از وضعیت محیط زیست و آینده زمین و مشارکت عمومی برای مبارزه با آلایندههای محیط زیست و تبدیل شدن هر انسان به عنوان یک فعال محیط زیستی است.
بنابراین هر کدام از ما به عنوان یک فعال محیط زیستی می توانیم ؛ با انجام کارهایی بسیار آسان مانند:
جدا کردن زباله های خشک و تر، پاکسازی محله ها از زباله، کاهش مصرف ظروف یک بار مصرف و مواردی که پیشتر ذکر گردید نقش مهمی در محافظت از محیط زیست خودمان داشته باشیم .
علاوه بر این، روز جهانی محیط زیست روزی برای یادآوری و محکوم کردن سیاست مداران، جنگ طلبان و صاحبان صنایع تولید کننده آلایندهها، مواد شیمیایی غیر قابل تجزیه و زبالههای خطرناک و اجبار آنها برای گرفتن تصمیمات درست جهت جلوگیری از تخریب بیشتر زمین و جبران خسارات وارده بر محیط زیست میباشد.
اقدامات انتشارات شایان نمودار در روز جهانی محیط زیست
از آن جا که تنها با 10 درصد کاهش مصرف کاغذ هر فرد میتواند، از قطع میلیونها درخت جلوگیری کند و با توجه به این نکته که 70 درصد کاغذهای باطله قابل بازیافت است و بازیافت کاغذ علاوه بر جلوگیری از تخریب محیط زیست انرژی و هزینههایی که در فرایند تولید کاغذ استفاده میشود را نیز کاهش میدهد، ما نیز در انتشارات شایان نمودار تصمیم گرفتیم به مناسب روز جهانی محیط زیست در راه کمک به حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از قطع میلیونها درخت، با ارائه طرح “خرید و تعویض کتابهای دست دوم و قدیمی دندان پزشکی” نقشی هرچند کوچک در این امر داشته باشیم.
در این طرح که از 15 خرداد آغاز شده و به مدت سه ماه یعنی تا 15 شهریور ادامه خواهد داشت دانشجویان و دندانپزشکان عزیز میتوانند کتابهای ویرایش قدیم و یا بدون استفاده خود را که از شایان نمودار خریداری کردهاند، با 50% قیمت خریداری شده به فروش رسانده و کتابهای ویرایش جدید را با 20% تخفیف دریافت نمایند. هدف ما از این طرح جمعآوری کتابهای بدون استفاده یا دست دوم و انتقال آنها به چرخه بازیافت بوده و امیدواریم با استقبال و همراهی شما دوستان عزیز، این طرح به الگویی برای تمامی ناشرین در حوزههای مختلف تبدیل گردد.
