Orthodontic Extrusion vs. Surgical Extrusion to Rehabilitate Severely Damaged Teeth: A Literature Review
- شایان نمودار
- تاریخ انتشار
فهرست مطالب این مقاله
مروری بر مقاله (دکتر والا سیف)
Orthodontic Extrusion vs. Surgical Extrusion to Rehabilitate Severely Damaged Teeth: A Literature Review
بخش اول: ترجمه فارسی چکیده
نیاز به بازسازی دندان‌های به‌شدت تخریب شده یکی از چالش‌های شایع در درمان‌های روزمره است. در عصر ایمپلنت، خارج کردن دندان و جایگزینی آن با ایمپلنت روشی متداول است، اما مطالعات نشان می‌دهد نرخ بقای دندان‌های طبیعی، حتی اگر آسیب دیده ولی به درستی درمان شده باشند و به خوبی نگهداری شوند، از ایمپلنت بالاتر است.
برای ایجاد یک بافت سالم سوپراکرستال و تأمین فرول مناسب، سه رویکرد وجود دارد:
- جراحی افزایش طول تاج
- اکستروژن توسط ارتودنسی
- اکستروژن به روش جراحی
در حالیکه افزایش طول تاج مستلزم برداشت استخوان و تهاجمی است، دو روش دیگر می‌توانند بدون از بین بردن استخوان، دندان‌های شدیداً تخریب شده را حفظ کنند.
این مقاله‌ی مروری، مزایا، معایب، مدت زمان درمان، اندیکاسیون‌ها و عوارض احتمالی هر دو روش اکستروژن ارتودنتیک و اکستروژن جراحی را بررسی و مقایسه می‌کند.
کلیدواژه‌ها: Orthodontic extrusion؛ Surgical extrusion؛ Rapid orthodontic extrusion؛ Crown–root fracture؛ Tooth preservation
بخش دوم: یادداشت تحلیلی دکتر والا سیف
نویسنده یادداشت: دکتر والا سیف (Vala Seif, DDS)
یادداشت علمی بر مقاله: Cordaro et al., IJERPH, 2021, 18:9530 — A Literature Review
خلاصه و اهمیت موضوع:
این مقاله از منابع مفید آموزشی برای فهم تفاوت‌های دو مسیر حفظ دندان — اکستروژن از طریق ارتودنسی و سرجیکال اکستروژن — است. نویسندگان با بررسی مطالعات ۵ دهه اخیر، تصویری جامع از نقاط قوت و ضعف هر تکنیک ارائه می‌کنند. اهمیت آن در این است که به جای تکرار درمان‌های متداول مانند ایمپلنت یا افزایش طول تاج، نگاه پزشک را دوباره به اصل حفظ دندان طبیعی برمی‌گرداند.
چرا این مقاله مهم است؟
- از نخستین مرورها در ادبیات مدرن است که سرجیکال اکستروژن را همسنگ اکستروژن ارتودنتیک بررسی کرده است.
- برتری اکستروژن جراحی در سرعت، کنترل و امکان درمان همزمان مشکلات اندودنتیک به خوبی توضیح داده شده است.
- ایده‌ی Combined Therapy (ترکیب اکستروژن ارتودنتیک کوتاه مدت با اکستروژن جراحی) در پایان مقاله مطرح می‌شود — همان فلسفه‌ای که بعدها در Seif Surgical Extrusion Protocol به صورت بالینی و استاندارد توسعه یافته است.
نکات کلیدی برای عمل بالینی:
- اکستروژن ارتودنتیک: درمانی ایمن، کم‌تهاجم و قابل پیش‌بینی، اما زمان‌بر و وابسته به همکاری بیمار است.
- اکستروژن جراحی: سریع‌تر، امکان درمان همزمان انتهای ریشه و کنترل کرونال بافت نرم را فراهم می‌کند، اما نیاز به مهارت بالا و ابزار آتروماتیک دارد.
- روش ترکیبی (ASE/Combined): با انجام اکستروژن ارتودنتیک ۲–۳ هفته‌ای پیش از اکستروژن جراحی، آسیب لیگامان پریودنتال به حداقل می‌رسد و ریسک شکست ریشه کاهش می‌یابد.
نقد علمی:
با وجود مرور جامع، مقاله به ضعف بزرگی اشاره می‌کند: نبود پروتکل واحد جهانی. همین خلأ، امروز مهم‌ترین انگیزه برای استانداردسازی Seif Surgical Extrusion Protocol است؛ پروتکلی که ضمن حفظ فلسفه بایومیمتیک، متغیرهایی مانند زمان اسپلینت، مقدار جابجایی و ترتیب RCT را مشخص می‌کند.
پیام برای همکاران دندانپزشک:
در بسیاری از مراکز درمانی کشور، هنوز دندان‌هایی با ضایعات قابل‌درمان به طور غیرضروری کشیده می‌شوند. این مقاله یادآوری می‌کند که Surgical Extrusion نه فقط «آخرین راه»، بلکه می‌تواند اولین انتخاب اخلاقی برای نجات دندان باشد. نویسنده معتقد است توجه دوباره به این روش گام مهمی در مسیر انتخاب اخلاقی ترین درمان ممکن در کیسهای مناسب که همانا وظیفه هر دندانپزشک است، خواهد بود.
بخش سوم: جدول مقایسه‌ای
| ویژگی‌ها | اکستروژن ارتودنتیک | اکستروژن جراحی |
|---|---|---|
| ماهیت درمان | حرکت تدریجی ریشه با نیروی ارتودنتیک | جابجایی آنی دندان در همان حفره |
| زمان درمان | ۴–۶ هفته + ۴–۱۲ هفته نگهداری | در یک جلسه، بهبودی طی ۲–۳ هفته |
| تهاجم به بافت استخوانی | حداقل، بدون برداشت استخوان | حداقل، به شرط اکس‌ترکشن آتروماتیک |
| نیاز به همکاری بیمار | بالا | پایین |
| قابلیت درمان مشکلات اندودنتیک | محدود | بسیار بالا (امکان اپیکوکتومی و سیل رتروگرید) |
| ریسک اصلی | زمان طولانی، ریسک ریلپس | آنکیلوز و جذب ریشه در صورت آسیب PDL |
| نواحی توصیه شده | قدامی با نیاز زیبایی بالا | دندان‌های تک‌ریشه در فک بالا و پایین |
| ویژگی ممتاز | حفظ PDL و استخوان کرستال | دستیابی فوری به فرول و پهنای بیولوژیک مناسب |